مراحل چاپ کتاب
از هر خوره کتابی بپرسید می‌گوید دوست دارد روزی کتابی به اسم خودش چاپ کند. نوشتن یکی از علائق روزانه بسیاری از افراد است و خیلی از آن‌ها دوست دارند کتابی برای خود چاپ کنند و همواره سؤال چگونه کتاب خود را به چاپ برسانیم را از خود می‌پرسند.
اغلب اوقات به علت محتوای ارزشمند این کتاب مردم از آن استقبال زیادی می‌کنند. تکلیف کتاب‌های علمی هم که مشخص است چون طیف دانشگاهی هر کشور و اهالی حوزه علم طرفدار آن‌ها هستند. کتاب‌های معدودی هم برای مخاطب خاصی نوشته و در تعداد محدودی چاپ می‌شوند
با تمام این وجود چیزی که بسیار اهمیت دارد مراحل چاپ کتاب است چون از دیدگاه نویسنده دشوار و نامشخص است وازدید مؤسسات چاپ روند ساده‌ای دارد.
.1 تهیه محتوای کتاب
همان‌طور که نام این مرحله نشان می‌دهد هدف تهیه محتوایی است که باید نوشته یا ترجمه شود. نویسنده محتوای خود از قبیل شعر، داستان، تألیف شخصی و یا علمی را باید به‌صورت دست‌نوشته یا تایپ‌شده تحویل ناشر دهد.
.2 صفحه‌آرایی و آماده‌سازی اولیه کتاب
نویسنده در این مرحله به کمک یک ویراستار اشتباهات تایپی و املایی، نگارشی، صفحه‌آرایی و غیره را انجام می‌دهد تا فایل کتاب را آماده کند. فایل نهایی باید تا جای ممکن بدون اشتباهات علمی و نگارشی باشد.
.3 به دست آوردن شابک ISBN
ISBN مخفف کلمه International Standard Book Number یا شماره استاندارد بین‌المللی کتاب (سرواژه شابک) است. به همین منظور یک کد 10 تا 13 رقمی به هر کتاب اختصاص داده می‌شود. توجه داشته باشید که با چاپ مجدد کتاب شابک آن عوض نمی‌شود. در کشور ایران باید شابک را از خانه کتاب دریافت کرد.
روند کار به این شکل است که ناشر شابک‌های دریافتی از خانه کتاب را به یک کتاب نسبت می‌دهد و بعد از پر کردن فرم مربوطه آن را به خانه کتاب می‌فرستد.
.4 دریافت فیپا
فهرست‌نویسی پیش از انتشار را فیپا گویند که به معنای اطلاعاتی است که در پشت صفحه عنوان کتاب چاپ می‌شود. مسئولیت اصلی صدور فیپا در کشور ایران به عهده اداره کل پردازش و سازمان‌دهی سازمان اسناد و کتابخانه ملی گذاشته‌شده است و از طریق این سازمان باید فیپا را به دست آورد.
برای این منظور، کتاب از سوی ناشر به کتابخانه ملی به همراه شابک، پرینت کتاب و فایل آن در سی دی و درنهایت فرم پرشده درخواست فهرست‌نویسی ارسال می‌شود. مدت‌زمان لازم برای دریافت فیپا 7 الی 10 روز است.
.5 اخذ مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
برای دریافت مجوز چاپ باید پرینت کتاب به همراه فایل آن در قالب سی دی و اطلاعات فیپا، شابک و همچنین طرح رنگی جلد به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فرستاده شود.
معمولاً بسته به موضوع کتاب یک هفته تا 4 ماه طول می‌کشد تا مجوز صادر شود. وزارت ارشاد کتاب‌های با محتوای علمی و دانشگاهی را زودتر بررسی می‌کند ولی مجوز چاپ سایر کتاب‌ها مانند شعر یا موضوعات خاص ممکن است تا چند ماه طول بکشد.
علاوه بر این گاهی اوقات نویسنده مجبور می‌شود مواردی را در کتاب اصلاح کند یا تغییر دهد.
.6 چاپ و صحافی
هیچ‌چیز نویسنده را از رسیدن کتابش به مرحله چاپ بیشتر خوشحال نمی‌کند. پس از طی مراحل بالا کتاب برای چاپ به چاپخانه فرستاده می‌شود.
معمولاً چاپ افست برای کتاب‌هایی است که شمار بیشتر از 1000 جلددارند و دیگر کتاب‌ها به‌صورت دیجیتالی چاپ می‌شوند. مرحله بعدی صحافی بوده که بر عهده ناشر است و به همین دلیل سریعاً انجام می‌شود.
.7 فرستادن کتاب به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و اعلام وصول
مرحله نهایی مراحل چاپ ارسال 10 نسخه از کتاب به وزارت ارشاد و دریافت اعلام وصول است.
شرایط چاپ کتاب
یکی از مهم‌ترین شرایط چاپ کتاب دریافت مجوزهای لازم است. درواقع شما بدون مجوز نمی‌توانید کتاب خود را در هیچ شرکت انتشاراتی چاپ کنید.
شما برای چاپ کتاب به دو نوع مجوز نیاز دارید:
.1 اخذ مجوز پیش از مراحل چاپ کتاب
قبل از اینکه مجوز دریافت کنید باید مرحله ویراستاری، صفحه‌آرایی و … را انجام دهید. ازنظر علمی، دستور زبان فارسی و … نوشته‌های شما باید بدون نقص ایراد باشد. به همین دلیل باید مرحله ویراستاری را با دقت روی کتاب انجام دهید.
.2 اخذ مجوز طراحی جلد کتاب
یکی دیگر از شرایط چاپ کتاب داشتن مجوز طراحی جلد است که توسط طرح جلد ابتدا توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بررسی می‌شود و درصورتی‌که هیچ ایرادی نداشته باشد، مجوز طرح جلد برای کتاب صادر می‌شود.
شرایط و ارائه مدارک برای چاپ کتاب
از دیگر شرایطی که برای چاپ کتاب باید داشته باشید، جمع‌آوری مدارکی است که برای دریافت مجوز به آن‌ها نیاز دارید. این مدارک عبارت‌اند از:
اصل و کپی مدارک هویتی (شناسنامه و کارت ملی) ناشر، مؤلف یا مترجم
ارائه یک نسخه پرینت و صحافی شده از کتاب
دریافت فیپا (فهرست‌نویسی پیش از انتشار) از اداره کل پردازش و سازمان‌دهی سازمان اسناد و کتابخانه ملی
ارائه فایل با فرمت pdf با حجم کمتر از 15 مگابایت
دقت داشته باشید که برای دریافت فیپا به مجوز شابک نیاز دارید.
هزینه‌ چاپ کتاب
مواردی مانند شمار و حجم کتاب هزینه چاپ کتاب را تغییر می‌دهند ولی هزینه‌های کلی چاپ کتاب به این صورت است:
هزینه‌های مربوط به صفحه‌آرایی، حروف‌چینی، طرح جلد و خدمات اداری ازجمله دریافت شابک، فیپا، مجوز و اعلام وصول که بدون توجه به تعداد شمار به‌صورت یکسان گرفته می‌شوند.
هزینه‌های مربوط به کاغذ، چاپ، جلد و صحافی که بر اساس شمار، تعداد صفحات و اندازه کتاب مشخص می‌شوند.